15 مرداد؛ اثر برجام؟!

تغییر شاخصهای امروز

شاخص کل و شاخص هم وزن

شاخص کل بورس، امروز با افزایش حدود 1 درصدی به رقم ۱ میلیون و 448 هزار واحدی رسید. شاخص هم وزن اما با افزایش حدود 1 و نیم درصدی به رقم 390 هزار واحد رسید.

تاثیر در شاخص

فملی و وبملت بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص؛ شبندر و شپنا بیشترین تاثیر منفی بر شاخص را اِعمال کردند.

ارزش معاملات خرد

در محدوده 2600 میلیارد تومان قرار گرفت.

بیشترین ارزش معاملات خرد

را شپنا و وبملت داشتند.

بیشترین سهام پر تراکنش

را شستا و شپنا داشتند.

روند ورود و خروج نقدینگی حقیقی ها

حدود 160 میلیارد تومان “مثبت” بود.

نرخ ارز و سکه

به ترتیب در محدوده 31.700 تومان و 14.840.000 تومان قرار گرفتند.

تعداد نمادهای مثبت و منفی

در پایان معاملات امروز 496 نماد مثبت بودند. از این تعداد 133 نماد با صف خرید به کار خود پایان دادند. در مقابل 132 نماد منفی بودند و از این تعداد نیز 38 نماد با صف فروش به کار خود پایان دادند.

ارزش صفوف خرید در برابر ارزش صفوف فروش

امروز 363 میلیارد تومان صف خرید و 229 میلیارد تومان صف فروش در پایان معاملات در بازار دیده می شد.

نمادها با بیشترین ورود (خروج نقدینگی) حقیقی ها

فزر و وبملت بیشترین ورود نقدینگی حقیقی ها و شبندر و شپنا بیشترین خروج نقدینگی حقیقی ها را به خود اختصاص دادند.

چند خبر کوتاه

عقب نشینی نرخ بهره بین بانکی به کانال 20 درصد:

نرخ سود بازار بین بانکی با کاهش قابل توجه نسبت به هفته گذشته به 20.64 درصد رسید. کاهش تقریبا 0.5 درصدی هفتگی، یکی از جدی‌ترین کاهش‌های هفتگی نرخ بهره بین بانکی در سال‌های اخیر بوده است.

توزیع سود سهام عدالت ۲ یا ۳ بار در سال می‌شود؛ سخنگوی کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت:

برآوردها نشان می‌دهد سودآوری شرکت‌های سبد سهام عدالت افزایش قابل‌توجه پیدا کرده است. تلاش داریم بازه زمانی توزیع سود را ۲ یا ۳ بار در سال کنیم. سیاست دولت شناسایی حداکثر سود و تخصیص آن است.

جلسه سطح بالای دولتی با مخبر درباره واگذاری ایران خودرو و سایپا؛ حسین قربان زاده:

دو خودرو ساز ما کل سهم‌شان وثیقه است. قیمت تابلو علی رغم همه نواقصی که بازار دارد، قیمت پایه خرد تلقی می شود و معتقدیم اگر منافع غیر رسمی وجود داشته باشد معنا دار است در غیر این صورت خرد و عمده چه فرقی دارد؟ قیمت خرید و عمده متفاوت است، زمین تا آسمان. با توجه به قدرت ورود به تغییر در دارایی، تصمیم گیری در مورد سرمایه‌گذاری و … روشن است که قیمت خرد و اضافه ارزش بلوکی آن متفاوت باشد و این موارد در واگذاری قریب الوقوع انجام می شود.

هزار میلیارد تومان روز شنبه به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز می‌شود؛ مهدی صبایی مدیرعامل صندوق تثبیت:

طبق آخرین مذاکرات صورت گرفته با مسوولان صندوق توسعه ملی قرار است روز شنبه (امروز) رقمی معادل یک هزار میلیارد تومان به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شود.

وزارت امور اقتصادی و دارایی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد:

در مجموع ۲۶۴۱۲ میلیارد تومان از طریق انتشار اوراق نقدی در سالجاری، حدود ۳۹ درصد از طریق بازار پول و ۶۱ درصد از طریق بازار سرمایه تامین مالی شده است. علاوه بر مبالغ فوق‌الذکر مبلغ 30000 میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی نیز، منتشر شده که به مرور توسط دستگاه‌های اجرایی به گیرندگان واگذار خواهد شد. با احتساب اسناد خزانه اسلامی، مجموع عملکرد انتشار (اعم از نقدی و غیرنقدی) تا تاریخ فوق‌الذکر معادل 56.412 میلیارد تومان است.

پیش بینی بازار

بازار سهام طی روزهای گذشته با اتفاقات تاثیرگذاری همراه شد و امروز شاهد افزایش تقاضا در طیف وسیعی از سهام بودیم. پس از مدتها خروج پول، جای خود را به ورود پول داد. رسانه ها از آن به عنوان شکسته شدن طلسم ورود پول به بازار یاد کردند. ارزش صفوف خرید افزایش یافت و تعداد سهام مثبت و تعداد سهام دارای صف خرید از همان ابتدای وقت با گپ مثبت همراه بود. لذا در یک روز بین التعطیلین بیش از 80% بازار در محدوده مثبت بودند که این برخلاف روند روزهای قبل بود. صندوق های با درآمد ثابت با خروج پول همراه بودند. در این بین 3 گروه خودروئی، بانکی و حمل نقل بیشترین ورود پول را داشتند. این اتفاق تحت تاثیر اخبار مثبت برجامی و احتمال حصول توافق رخ می داد. در آن سو افت قیمت نفت سبب شد تا گروه های شیمیایی و فرآورده های نفتی با خروج پول همراه شده و در محدوده منفی قرار گیرند. اخبار کاهش نرخ سود بین بانکی نیز تاثیر به سزایی در شروع روند مثبت بازار داشت. ارزش معاملات با توجه به نیمه تعطیل بودن هفته خوب بود، یعنی حدود 2600 که از روز گذشته بیشتر بوده است. اگر اتفاق غیر منتظره ای در حوزه بازارهای جهانی و اخبار برجام رخ ندهد انتظار تداوم روند مثبت را می توان داشت. به طور کلی امروز گروه های ریالی و نمادهای مربتط با شاخص هم وزن اوضاع بهتری داشتند. به همین خاطر رشد بیشتر شاخص هم وزن را شاهد بودیم.

اما بازار در طی روزهای اخیر با دو تحول مهم همراه بود که جا دارد بررسی شود. در ابتدا موضوع کاهش قیمت نقت و تحولات بازارهای جهانی از اهمیت بیشتری برخوردار است. سپس به جنجالها در خصوص شرایط صندوق های با درآمد ثابت می پردازیم. نگرانی در مورد رکود اقتصاد دنیا و تاثیر آن بر تقاضای سوخت قیمت نفت را تا پائین‌ترین رقم از ماه فوریه کاهش داده ‌است. تاجران نفت در این هفته نگران تورم، رشد اقتصاد و تقاضا بوده‌اند، ‌اما نشانه‌های کمبود عرضه مانع سقوط بیش ‌از حد قیمت نفت شده‌ است. اما نوسانات بازارهای جهانی پس ‌از اعلام خبر افزایش غیر منتظره نرخ اشتغال در آمریکا کاهش یافت. این خبر حاکی از آن است که فدرال رزرو به سیاست‌های سختگیرانه‌ خود جهت مهار تورم ادامه خواهد داد. 528 هزار شغل به لیست حقوق‌ بگیران بخش غیرکشاورزی در ماه گذشته میلادی در آمریکا اضافه ‌شده که بیش ‌از دو برابر پیش‌بینی اقتصاد دان‌هاست. ارزش دلار پس ‌از اعلام این گزارش افزایش یافت و فشار بیشتری بر طلا وارد آورد. همچنین بانک مرکزی انگلیس بیشترین افزایش نرخ بهره را طی 27 سال گذشته در روز پنجشنبه اعمال کرد و هشدار داد انگلیس به سمت یک رکود پیش می‌رود. چرخه انقباض سیاست پولی جهانی ادامه یافت، زیرا هند نرخ بهره اصلی خود را 50 واحد پایه افزایش داد و به 5.4 درصد رساند. این در حالی است که رییس فدرال رزرو آمریکا اعلام کرده نرخ بهره در این کشور باید به بالاتر از 4 درصد برسد. بازار سهام آمریکا نیز روز جمعه پس از اینکه گزارش مشاغل جولای بسیار بهتر از حد انتظار بود، سقوط کرد و بازار کار قوی را نشان داد که احتمالاً به معنای افزایش بیشتر نرخ بهره از سوی فدرال رزرو است.

اما چند روزی است که موضوع رعایت حد نصابهای صندوق های با درآمد ثابت محل اختلاف بین فعالان بازار بدل شده است. مدتهاست که عده ای از فعالان بازار معتقدند که این صندوق ها حد نصابهای قانونی مبنی بر کف 15 درصدی سهام را رعایت نکرده اند و این مساله سبب وضعیت فعلی و اسفناک بازار است و در نامه عده ای از فعالان بازار به رئیس سازمان بورس نیز گوشزد شده است. در مقابل عده دیگری از فعالان بازار معتقدند که حد نصابهای سهام اتفاقاً رعایت شده؛ این وضعیت بازار است که سبب شده است قیمت سهام کاهش یابد و حد نصابهای صندوق ها نیز با کاهش مواجه شود. اما واقعیت چیست؟ حرف کدام گروه به حقیقت نزدیکتر است؟

واقعیت این است که صندوقهای درآمد ثابت سه نوع هستند؛ صندوق های نوع اول؛ صندوق های نوع دوم و صندوق های اوراق دولتی که ترکیب دارایی و حد نصابهای آنها فرق دارد؛ الزام به خرید سهام در بازار نزولی هم باعث افت بازدهی صندوق و خروج منابع و در نهایت فروش سنگین سهام توسط صندوق می شود. شاید بتوان گفت که الزامات خرید سهام توسط رگولاتوری بازار سرمایه در زمان نادرستی به صندوق ها ابلاغ شده است اما با توجه به خرید پلکانی و افزایش سقف پلکانی سهام در این صندق ها، ریسک خرید در آنها در طول زمان به شدت کاهش یافته است. زمانی که حد نصاب صندوق ها به 15% افزایش یافت، قانون گذار مهلت یک ساله ای به صندوق ها داد تا هر فصل 3% حد نصابهای سهام را اضافه کنند. البته در بررسی روند افزایش و کاهش حد نصاب صندوق ها، کاهش حد نصاب هم دیده می شود. در مقطعی از زمان سقف صندوق ها به 5% کاهش یافت و این کاهش سبب فشار فروش حقوقی در بازار گردید. مدیران صندوق ها به دلیل ماهیت ریسک گریزی که این صندوق ها دارند حداکثر استفاده را از مصوبه کاهش حد نصاب داشتند و سهام خود را عرضه کردند. اتفاقاً منتقدان یک دلیل بی قانونی در صندوق ها را همین واقعه می دانند و معتقدند که زمانی که قانون به نفع ما باشد فوراً اجرا می شود اما وقتی به ضرر ما باشد با اما و اگر و تاخیر همراه است و اجرا نمی شود. عده ای معتقدند که قانون گذار می داند که حد نصاب صندوق ها رعایت نمی شود که فعلاً چشم پوشی می کند. چرا که بنا به شرایط خاص بازار و خطراتی که از جانب به هم خوردن اوضاع این صندوق ها وجود دارد نهاد نظارتی با حساسیت کمتری این موضوع را دنبال می کند.

بسیاری معتقدند که اتفاقاً حد نصابها رعایت شده است و صندوق ها از زمان مجوز فعالیت، شش ماه مهلت رعایت نصاب دارند و صندوقهای تازه تاسیس رو باید از این فایلی که فعالان بازار تهیه کرده اند کنار گذاشت. بر اساس فایل نام برده، بسیاری از فعالان بازار معتقدند که حد نصابهای صندوق های با درآمد ثابت در سهام رعایت نشده است و ارزش برآوردی پولی که انتظار می رود در بازار باید وارد می شد را حدود 20 همت ارزیابی می کنند. مضافاً بر اثر خروج صندوق های تازه تاسیس از لیست نام برده، باید دقت داشت که موضوعاتی نظیر کاهش ارزش سهام، تقسیم سود نقدی که با تاخیر دریافت می شود، حق تقدمهای ثبت نشده (جایزه و عادی) کمتر از ارزش واقعی دیده می شود در حد نصابها باید تعدیل گردد. نکته بسیار مهم دیگر در بخشی از دارایی های فیکس اینکام ها در گواهی سپرده کالایی (با حداکثر ۵ درصد) که در سایت صندوق ها جزء سهام محسوب نمی‌شود اما مطابق ابلاغیه جز سهام محسوب می شود. واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری یعنی سرمایه گذاری صندوق ها در صندوق ها و قرارداد اختیار معامله نیز جزء مواردی است که باید لحاظ گردد. بنابراین این موارد لیست تلگرامی صندوق ها در خصوص عدم رعایت حد نصابها را در معرض غیر قابل اتکاء بودن جدی قرار می دهد.

عده دیگری معتقدند این بحث صندوقها یک جریان انحرافی و تیر خلاص به بازار خواهد بود بازدهی صندوقها پایین تر بیاید خروج منابع رخ می دهد کما اینکه الان ۵۰ هزار میلیارد کوچکتر شده اند و هر ۵۰ هزار میلیارد یعنی ۷۵۰۰ میلیارد تومان عرضه سهام؛ خرید یا عدم خرید صندوقهای درآمد ثابت نهایتاً 5 همت تا 10 همت تاثیر داشته باشه ولی فقط عدم پرداخت مطالبات اوره سازان سبب انباشت 28 همت و کاهش سود تقسیمی در مجامع و کاهش پی بر ایی صنعت شده یا قیمت گذاری دستوری صنعت خودرو سبب تحمیل 117 همت زیان انباشته تلفیقی به خودروسازان شده یا قطع برق صنایع سبب افت چند همتی سود فولادسازان شده و موارد مشابه که باید بر اینا بولد کرد و به دولت و مجلس فشار آورد. چرا افزایش سرمایه ها 9 ماه طول می کشد. چرا قیمتگذاری دستوری داریم و دولت دست در جیب شرکتها می کند. اینها باید حل شود.

بهتر است به دلیل حساسیتی که در عملکرد این صندوق ها در بازار سرمایه و اقتصاد وجود دارد نصاب تمام صندوق ها باید یکبار برای همیشه مشخص شود و دیگر هر بار هر کسی این اجازه را نداشته باشد که به راحتی آن را تغییر دهد، از اول بازی با نصاب صندوق ها کار اشتباهی بوده است. اما در یک حساب کلی باید گفت که حال که این اتفاق افتاده است باید یک بار برای همیشه آن را مدیریت کرد و نصابها را تعیین نمود. دولت و بانک مرکزی به جهت حفظ نقدینگی بانکها، دور زدن سود مصوب، خرید اوراق دولتی و مسائلی از این دست به راحتی اجازه تاسیس آنها را داد. حال که این اتفاق رخ داده است نباید کاری شود که این صندوق ها به بحران بیفتند. تغییرات مداوم حد نصابها در این صندوق ها می تواند هم برای بازار هم برای خود این صندوق ها خطرناک باشد. اگر حد نصابها فرضاً رعایت نشده است سازمان با ابزار نظارتی که دارد وارد عمل شود و اگر رعایت شده است نباید بار دیگر حد نصابها را تغییر داد و باید از صندوق ها بخواهیم که حد نصابها را رعایت کنند.

از طرفی با توجه به لایحه جدید دولت در خصوص اصلاح بودجه سال جاری و عدم دریافت مالیات از سپرده های حقوقی این میزان پولی که از ابتدای سال در صندوقهای بانکی آمده یه شبه خالی خواهد شد. مثلاً احتمالاً شرکتهایی که پولی که در صندوق ها آورده را مجدداً خارج و سپرده در بانک مقصد کند. با توجه به ارقامی که دارند به راحتی از بانکها نرخ ترجیحی ۲۱ به بالا می گیرند درحالی که سقف نرخ پرداختی از سوی صندوق ها در بهترین حالت ۲۱ درصد است. هر ۱۰۰۰ میلیارد تومان خروج از صندوق های درآمد ثابت یعنی فروش ۱۵۰ میلیارد تومان سهام در این بازار کم عمق می باشد. بنابراین اگر به صندوق ها برای خرید سهام فشار می آوریم به این قسمت نیز باید توجه کنیم. در سال ۹۹‌ با فشار ابطال صندوق های سهامی روبرو بودیم در کنار صندوق تثبیت بازار سرمایه، صندوق های با درآمد ثابت در صندوق های سهام صدور می زدند تا فشار فروش سهام در بازار از سوی صندوق های سهام کاسته شود.