“Λυσιστράτη”

Το Πειραματικό σχολείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης συμμετέχει με χαρά για 2η φορά στη δράση: «Θέατρο μπροστά από ένα μικρόφωνο» με τον Όμιλο Θεάτρου του σχολείου. Φέτος επιλέξαμε τον δρόμο της κωμωδίας και συγκεκριμένα την Λυσιστράτη του Αριστοφάνη σε ειδική διασκευή για παιδιά της Σοφίας Ζαραμπούκα και Δημήτρη Ποταμίτη. Αυτή η δράση αποτελεί μια δραστηριότητα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης γνωριμίας των παιδιών με το Αρχαίο Θέατρο και την φιλοσοφία του. Η Λυσιστράτη είναι κωμωδία του Αριστοφάνη που γράφτηκε και διδάχθηκε το 411 π.Χ.. Θεωρείται ένα από τα παλιότερα και χαρακτηριστικότερα αντιπολεμικά έργα. Η υπόθεση έχει να κάνει με την απεργία από τις οικιακές εργασίες που κηρύσσουν οι γυναίκες της Αθήνας και της Σπάρτης, προσπαθώντας έτσι να πείσουν τους άντρες τους να σταματήσουν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Στην αρχαία Αθήνα, κατά την περίοδο του πελοποννησιακού πολέμου, οι γυναίκες με επικεφαλής τη Λυσιστράτη αποφασίζουν να σταματήσουν τον πόλεμο και να ξαναφέρουν την ειρήνη στον τόπο τους. Ανάμεσα στις συγκεντρωμένες γυναίκες, ξεχωρίζουν εκτός από τη Λυσιστράτη, η Αθηναία Κλεονίκη, η νεαρή Μυρρίνη, και η Σπαρτιάτισσα Λαμπιτώ. Την αρχική ιδέα έχει συλλάβει η Λυσιστράτη η οποία για αυτόν το λόγο έχει συγκαλέσει κρυφά όλες τις Αθηναίες αλλά και αντιπροσώπους από τις υπόλοιπες πόλεις. Οι γυναίκες συγκεντρώνονται αλλά όταν εκείνη τους προτείνει την κήρυξη αποχής μέχρι οι άντρες να αποφασίσουν τη λήξη του πολέμου, αρχικά διαφωνούν. Τελικά και μετά από έντονους δισταγμούς πείθονται όταν η σπαρτιάτισσα Λαμπιτώ με αποφασιστικότητα προσχωρεί στο σχέδιο της Λυσιστράτης. Η απόφαση σφραγίζεται με όρκο πάνω στο κρασί. Συγκεντρώνονται όλες κάνοντας κατάληψη στην Ακρόπολη που βρισκόταν το δημόσιο ταμείο. Μετά από διάφορες κωμικές περιπέτειες το εγχείρημα έχει αίσιο τέλος. Το έργο αντιπροσωπεύει μια από τις καλύτερες στιγμές του Αριστοφάνη. Είναι η τελευταία προσπάθειά του να επικρατήσει η ειρήνη, μετά τους Αχαρνείς (425 π.Χ.) και την Ειρήνη (421 π.Χ.). Από την Ειρήνη μέχρι τη Λυσιστράτη, έχουν διαδραματιστεί διάφορα πολιτικά γεγονότα: Η σύναψη της Νικιείου ειρήνης το 421 π.Χ., η άμεση σχεδόν παραβίασή της και από τις δύο πλευρές, η απώλεια της Δεκέλειας, του σπουδαιότερου οχυρού της Αθήνας, η καταστροφή της σικελικής εκστρατείας του 413 π.Χ., η αποστασία ενός μεγάλου μέρους της Αθηναϊκής συμμαχίας. Οι πληγές των αντιπάλων δεν άφηναν περιθώρια ούτε για ειρήνη ούτε για νέο πόλεμο. Όλοι ήταν ηττημένοι αλλά ταυτόχρονα αμετανόητοι. Η Λυσιστράτη έχει τα ίδια αισθήματα με τον Τρυγαίο της Ειρήνης. Αντίθετα με τον Δικαιόπολη των Αχαρνέων, η Λυσιστράτη και ο Τρυγαίος θέλουν την ειρήνη όχι για λόγους προσωπικού συμφέροντος, ούτε μόνο για το καλό της Αθήνας, αλλά για το συμφέρον ολόκληρου του ελληνικού κόσμου. Η ειρήνη στο τέλος του έργου επιτυγχάνεται με κάποιες αμοιβαίες παραχωρήσεις. Η Λυσιστράτη πείθει αφενός τους Αθηναίους να παραιτηθούν από την Πύλο, που έγινε Αθηναϊκή κτήση κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων, και αφετέρου τους Σπαρτιάτες, να παραιτηθούν από τρεις άλλες περιοχές.

Η γνωριμία των παιδιών με τον κόσμο του Αριστοφάνη σε συνδυασμό με την πρόκληση του να το αποδώσουν ηχητικά το κείμενο είχε πολλαπλά οφέλη καθώς ωφελήθηκαν και σε επίπεδο άσκησης πάνω στην υποκριτική τέχνη αλλά και γνώρισαν και στοχάστηκαν πάνω στις ιδέες που εκφράζει ο κωμικός ποιητής σχετικά με τον πόλεμο και την θέση της γυναίκας στο κοινωνικό σύνολο.

 Εύα Στέφα Θεατροπαιδαγωγός ΠΣΠΘ