ساختار و خواص شیمیایی مونو اتانول آمین
مونو اتانول آمین (Monoethanolamine یا به اختصار MEA) یک ترکیب آلی از خانواده آمین‌های الکلی است که در ساختار خود هم گروه هیدروکسیل و هم گروه آمینی دارد. این ویژگی دوگانه باعث می‌شود که مونو اتانول آمین رفتار شیمیایی منحصربه‌فردی داشته باشد و در واکنش‌های مختلف به عنوان یک باز و همچنین یک الکل عمل کند. این ماده شفاف، ویسکوز و با بوی خفیف آمینیک بوده و به دلیل انحلال‌پذیری بالا در آب و بسیاری از حلال‌های قطبی، به‌طور گسترده در صنایع شیمیایی به کار گرفته می‌شود.
https://www.kttchemical.com/product/مونو-اتانول-امین/
خواص فیزیکی از جمله نقطه جوش بالا، پایداری نسبی و توانایی تشکیل پیوند هیدروژنی، باعث می‌شود MEA گزینه‌ای مناسب برای بسیاری از فرآیندهای صنعتی باشد. این ویژگی‌ها، مونو اتانول آمین را به یک ماده کلیدی در تولید مواد شیمیایی پایه و همچنین در کاربردهای مهندسی محیط زیست تبدیل کرده است.
کاربرد مونو اتانول آمین در فرآیندهای تصفیه گاز
یکی از مهم‌ترین نقش‌های مونو اتانول آمین در صنعت شیمیایی، استفاده از آن در تصفیه گازهای صنعتی است. در پالایشگاه‌ها و صنایع پتروشیمی، گازهای طبیعی و گازهای دودکش حاوی ترکیبات اسیدی همچون دی‌اکسیدکربن (CO₂) و سولفید هیدروژن (H₂S) هستند که هم برای تجهیزات خورنده‌اند و هم اثرات زیست‌محیطی نامطلوبی دارند.
مونو اتانول آمین به دلیل داشتن گروه آمینی قادر است با این گازهای اسیدی واکنش داده و ترکیبات پایدار ایجاد کند. فرآیند جذب CO₂ توسط MEA از رایج‌ترین روش‌های صنعتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تولید گازهای سوختی با کیفیت بالا به شمار می‌رود. به همین دلیل، مونو اتانول آمین یکی از اجزای کلیدی در فناوری جذب و بازیافت کربن (Carbon Capture) محسوب می‌شود که امروزه اهمیت زیادی در کاهش تغییرات اقلیمی دارد.
نقش مونو اتانول آمین در صنایع شوینده و بهداشتی
مونو اتانول آمین علاوه بر صنایع نفت و گاز، در فرمولاسیون مواد شوینده نیز نقش بسزایی دارد. این ماده به دلیل خاصیت قلیایی ملایم، توانایی خنثی‌سازی اسیدها و ایجاد کف پایدار را دارد. در تولید شامپوها، صابون‌های مایع و محصولات آرایشی–بهداشتی از MEA برای تنظیم pH و بهبود عملکرد سورفکتانت‌ها استفاده می‌شود.
ویژگی مهم دیگر مونو اتانول آمین، کاهش سختی آب و بهبود کارایی شوینده‌هاست. به همین دلیل در ترکیب شوینده‌های صنعتی و خانگی، این ماده به عنوان یک عامل پایدارکننده و تقویت‌کننده عملکرد مواد فعال سطحی حضور دارد. از آنجایی که مصرف‌کنندگان به دنبال محصولات با عملکرد بهتر و سازگارتر با محیط زیست هستند، نقش MEA در این صنعت روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود.
کاربرد مونو اتانول آمین در تولید مواد شیمیایی واسطه
مونو اتانول آمین علاوه بر مصارف مستقیم، به عنوان ماده اولیه در سنتز بسیاری از ترکیبات شیمیایی واسطه‌ای استفاده می‌شود. این ترکیبات واسطه در صنایع متنوعی مانند تولید رزین‌ها، پلاستیک‌ها، روانکارها و رنگ‌ها کاربرد دارند.
به عنوان مثال، واکنش MEA با اسیدهای آلی می‌تواند منجر به تولید آمیدها و استرهای مختلف شود که در صنایع پوشش‌دهی و چسب‌سازی به کار می‌روند. همچنین مونو اتانول آمین در سنتز مواد شیمیایی مورد استفاده در بخش کشاورزی، همچون علف‌کش‌ها و کودهای شیمیایی، نقش مهمی ایفا می‌کند. این گستردگی در کاربرد نشان می‌دهد که MEA یک ماده پایه‌ای در زنجیره تأمین صنعت شیمیایی است.
https://www.buzzsprout.com/2532626/episodes/17795892/