Akademia

Hvat sigur menningarlæran og hvør dugir best at tillaga seg. Er alt tað skapta støðugt ella broytist alt skapanarverkið, sum tíðin gongur?Trongdin at yvirliva og trongdin at nørast eru sterkar. Og hvussu við tí nátúrligu útveljingini ?

Hvat er tað, sum ger, at verðin hongur saman í rúm, tíð og kausaliteti?Og hvussu skilja vit, at allir gamlir dreingir eru ógiftir og allar kettur hava nítjan ryggjageislar ?

Hvat er menniskjað ? Náttúra ella nakað meiri ? Hvussu við tilvitanini og sálini ? Hvussu kann nakað ávirka nakað fysiskt, sum ikki sjálvt er fysiskt?

Hevur alt eina orsøk ? Hvørji eru tey mest basalu eyðkennini við øllum tí verandi ? Hvussu við idéheiminum hjá Platon og hvussu fáa vit innlit?Aristoteles helt, at endamálið er tað góða lívið, tí eitt væleydnað lív er, tá ein menniskja kann brúka sína gávur til fulnar og blóma.

Ein metafysiskur spurningur er: Havi eg ein frían vilja ? Hevur alt eina orsøk ? Hvørji eru tey mest fundamentalu eyðkennini við øllum tí verandi ?Jógvan D. Hansen, námslektari, er gestur í útvarpsstovuni.

Kunnu kenslur forða fyri kunnleika og er eitt skilmark millum kenslur og fakta. Er maðurin kultur og kvinnan natúr? Er vísindin neutral ella litað av kyni?

Sokrates var ákærdur og dømdur til deyða fyri at villeiða ungfólk og sáa iva. Hvat er víðgongd speticisma, og hvussu veist tú, at tú onki veit.Tann, sum lýgur veit, at hann sigur ósatt, meðan tann, sum møsnar leggur líka lag í tað.Hava vit skyldu at avdúka falsvitan og hvat skal til fyri at vit kunnu siga, at nakað er satt ?

Vóru amerikumenn á mánanum, ella passar tað ikki ?Hvør er munurin á fakta ella eini sannroynd og kunnleika ? Hvat vil tað siga at hava kunnleika ?Hvat er satt at siga um verðina og hvussu varnast mann, hvat er satt og hvat er lygn ? Og hvat er etisk determinisma ?

Hvat er vísindi ? Stríðið millum realismu og antirealismu.Hvar er markið millum vísindi og eitisvísindi og kann eitt ástøðið falsifiserast ?Jógvan D. Hansen er gestur í útvarpsstovuni.

Tann geocentriska og tann heliocentriska heimsmyndin.Hvat er í miðdeplinum ?Jørðin ella sólin og hvat er inerti?Aristoteles var á einum spekulativum støði, tí hann gjørdi onki eksperiment, sum Galileo Galilei gjørdi við kikaranum.Kanska er eisini okkurt galið við okkara heimsmynd í dag, men vit vita tað ikki?Rationalisma og empirisma , - hvar fáa vit okkara vitan frá og hvat er grundarlagið undir...